طراحی داخلی از دید روانشناسی

بیایید از دید روانشناسی به طراحی داخلی نگاهی بی اندازیم

رنگ ها اولین مشخصه هر پدیده محسوب می شوند. چه این پدیده یک کالا یا محصول باشد و چه یک مکان برای زندگی، تماشا و سرگرمی و یا محل کار باشد. به هر حال آنچه مسلم است انعکاسی که رنگ وسایل، دیوارها، کف و سقف بر کل فضا حاکم می کند تاثیرات غیرقابل انکاری بر ساکنین دارد.

چند سالی است که دکوراسیون و طراحی داخلی جای خود را در کنار معماری باز کرده است. در این میان نحوه چیدمان وسایل، طراحی فضا، استفاده از رنگ و نور و .... دست به دست هم داده و انواع طراح ها را در اختیار افراد و علاقمندان به هنر و زیبایی قرار داده است. اما در این میان نمی توان از تاثیراتی که طراحی داخلی بر روحیات و عواطف افراد بر جای می گذارد و متقابلا تاثیرات روحیات افراد بر دکوراسیون غافل شد.

• تاثیر عواطف انسانی بر تعیین نحوه طراحی داخلی

طراحی داخلی و دکوراسیون یک پدیده ساخته دست انسان است و به عنوان یک پروژه از آن یاد می شود و نه یک فرآیند که خود به خود و بصورت اتوماتیک صورت می گیرد. پس نقش اصلی برای طراحی را افراد ایفا می کنند و از آنجا که دکوراسیون و طراحی داخلی به اشکال مختلف انجام می شود و یک امر سلیقه ای است، می توان با قطع یقین گفت دکوراسیون و طراحی داخلی یک پروژه متاثر از عواطف انسانی است. برای مثال ساکنین یک خانه تعیین کننده رنگ وسایل، دیوار، کف و سقف هستند. اما اگر عمیقا به این موضوع نگاه کنیم، می بینیم که انتخاب رنگ از احساسات افراد سرچشمه می گیرد.

برای روشن شدن این مبحث می توان به سوال دیگری اکتفا کرد؛ اگر افراد به طبیعت و جلوه های آن علاقه زیادی داشته باشند مطمئنا نسبت به رنگ های سبز واکنش دیگری نشان می دهند. همینطور در نورپردازی نیز طور دیگری عمل می کنند. علاقه به طبیعت افراد را برای استفاده از نور طبیعی راغب تر می کند. ساختن پنجره های آفتابگیر متعدد، استفاده از پرده های رنگ روشن و ... همگی خبر از یک حس درونی می دهد. بنابراین با قطع یقین می توان از تاثیر احساسات و عواطف انسانی و به طور کلی روانشناسی بر طراحی داخلی سخن گفت.

• طراحی داخلی و تاثیر آن بر روانشناسی

1- رنگ

از نظر روان‌شناسی تاثیرات رنگ‌ها همواره اثبات شده و  در ردیف موضوعات مسلم و قطعی قرار گرفته است. هر چند ممکن است یک رنگ در همه افراد تاثیر یکسان نداشته باشد، اما اثرگذاری آن نیز یک امر یقینی است. برای مثال:

• رنگ آبی: این نوع رنگ به نوعی تداعی کننده آرامش است و در گذشته های دور و در دوران ایران، چین و هند باستان از این رنگ برای کاهش درد و تسکین بیماری استفاده می شد.
• رنگ قرمز: قرمز در ردیف رنگ های گرم محسوب می شود. اگر دکوراسیون داخلی کشور هند را نگاه کنیم متوجه می شویم که رنگ قرمز بیشتر استفاده می شود. زیرا شور و حرارت بیشتری دارد. اثبات این حرف را می توان در مزاج هندی ها مشاهده کرد. عموما مردم این کشور از غذاها و ادویه های تند استفاده می کنند و در کنار آن رنگ قرمز نیز بیشترین کاربرد را دارد.
• رنگ سبز: سبز رنگ طبیعت است و عموما برای ایجاد حس آرامش از آن استفاده می شود. رنگ سبز انواع مختلفی دارد که هر یک نیز خصوصیات ویژه خود را دارند. نوعی از رنگ سبز برای مکانهای مذهبی استفاده می شود و به همین دلیل وجود آن در هر مکان دیگری، تداعی کننده احساسات مذهبی است.
• رنگ زرد: این رنگ بیشتر برای تحریک اعصاب هیجان کاربرد دارد. 
• رنگ نارنجی: این نوع رنگ انرژی زا و اشتها آور است و می تواند برای اتاقهای پذیرایی استفاده شود.
• رنگ سیاه: این رنگ بیانگر اقتدار است. در صورتی که این رنگ به طور کامل استفاده شود، غم و اندوه را به بیننده الغا می کند.

مقالات بیشتر آذران فضانما را در اینجا بخوانید
روانشناسی رنگ در محل کار
اهمیت طراحی سه بعدی در معماری داخلی

2- چیدمان

در کنار رنگ ها، چیدمان و نحوه قرار گرفتن وسایل نیز می تواند بر ساکنین خانه یا محیط کار تاثیرگذار باشد. برای مثال زمانی که یک فضا متشکل از وسایل بزرگ باشد، بیانگر روحیه بلند پروازی است. وسایل یک محیط باید متناسب با مساحت انتخاب شوند. در عین حال نحوه قرار گرفتن آنها، نظم و ترتیب و سادگی نیز عامل دیگری است که بر روحیه افراد تاثیرگذار می باشد. در صورتی که چیدمان به شکل شلوغ و درهم باشد، روحیه افراد نیز مشوش می شود.

3- نورپردازی

نورها نیز فاکتور دیگری در تعیین طراحی داخلی هستند. بنابراین تاثر آن در روانشناسی غیرقابل انکار است. نورها به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم می شوند. نورهای طبیعی از طریق پنجره ها وارد فضای داخلی و نورهای مصنوعی از طریق جریان الکتریسته ساخته می شوند. نورهای طبیعی آرامش بیشتری را در افراد ایجاد می کنند. در حالی که نورهای مصنوعی و ساختگی در عین زیبایی بیانگر نوعی زندگی شهری، قطع ارتباط با دنیای طبیعت و یک محیط بسته که فرد را در یک فضا محدود کرده است.